Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Đọc mở rộng theo thể loại: Những điều bí ẩn trong tập tính di cư của các loài chim

Nội dung tài liệu: Giáo án Ngữ văn Lớp 8 - Đọc mở rộng theo thể loại: Những điều bí ẩn trong tập tính di cư của các loài chim

1. luận. – Phương thức biểu đạt: Nghị – HS trình bày sản phẩm . luận – GV gọi hs nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ. – GV nhận xét, bổ sung, chốt kiến thức . GV đưa thông tin xuất xứ trên trang web, gõ đường link về văn bản thông tin để học sinh thấy rõ văn bản được học bị lược bớt phần sapo + yếu tố xác định trong 1 văn bản thông tin về giải thích 1 hiện tượng tự nhiên cần chú ý : Cấu trúc văn bản và cách sử dụng từ ngữ trong văn bản Hoạt động 2: Thực hành khám phá văn bản . a, Mục tiêu: – Nhận biết được chủ đề, thông tin mà văn bản muốn gửi đến người đọc, phương tiện ngôn ngữ , phi ngôn ngữ văn bản. – Biết yêu thiên nhiên. b, Nội dung: Hs sử dụng sgk, chắt lọc kiến thức để tiến hành trả lời câu hỏi. c, Sản phẩm học tập: HS tiếp thu kiến thức và câu trả lời của HS. d, Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ. II. Khám phá văn bản. – GV chuyển giao nhiệm vụ. 1. Đặc điểm yếu tố thể hiện trong + GV phát PHT số 2 để học sinh tìm hiểu văn bản văn bản; Hs làm việc nhóm 4-6 - Sapo: Không có Nhóm 1+3: Câu 1 - Mở đầu: Hàng trăm tỉ con chim di Nhóm 2+ 4: Câu 2 cư mỗi năm... phép lạ của cuộc sống: Nhóm 5+6: câu 3 Giới thiệu khái quát về hiện tượng tự 1. Chỉ rõ đặc điểm của văn bản thông tin nhiên lí giải giải thích một hiện tượng tự nhiên được thể - Nội dung: Vì sao... nhiên liệu: Giải hiện trong văn bản thích điều bí ẩn trong tập tính di cư 2. Tìm thông tin cơ bản và thông tin chi tiết của các loài chim của đoạn văn “ Én-sân mơ- rơ- ít là một - Phần kết thúc: Không có loài chim vô cùng kì lạ... trên khắp Thái * Cách sử dụng từ ngữ : 1 số từ ngữ Bình Dương .”Vai trò của những thông tin thuộc chuyên ngành sinh học: di cư, chi tiết trong đoạn văn trên là gì? sinh sản, ... 3. Xác định thông tin trình bày theo trình tự 1 số ĐT, CĐT miêu tả hoạt động, nào và nêu tác dụng trạng thái : bay, di cư... Tìm và phân tích các thông tin cơ bản và ý * Chi tiết văn bản: 3
2. nghĩa của chúng - Hình thức: Đề mục, hình ảnh Làm rõ vai trò của các phương tiện phi - Nội dung: Từng phần của văn bản ngôn ngữ trong văn bản 2. Đoạn văn: Én sân mơ ri là loài – HS tiếp nhận nhiệm vụ. chim vô cùng kì lạ Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện - Chi tiết Mỏ của chúng giống loài nhiệm vụ. chim sẻ... trên khắp TBD – GV quan sát, gợi mở. Vai trò: Cung cấp minh chứng cụ thể, – HS thảo luận. làm rõ thông tin cơ bản Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận. 3. Cách trình bày thông tin: Quan – HS báo cáo kết quả hoạt động. hệ nhân quả: – GV gọi HS khác nhận xét, bổ sung câu trả Hàng năm ... lượng nhiên liệu lời của bạn. Hàng năm... Vậy nguyên nhân nào Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện khiến... nhiệm vụ. => Đoạn văn diễn dịch, quy nạp, – GV nhận xét, đánh giá, bổ sung. song song, phối hợp chú ý câu chủ đề nằm ở đầu đoạn hoặc cuối đoạn Đặc điểm hình thức: Phi ngôn ngữ ( hình ảnh) có tác dụng minh họa trực quan cho nội dung trình bày của văn bản, hỗ trợ ngời đọc tiếp nhận văn bản tốt hơn ( Phiếu học tập số 2) Hoạt động 3: Tổng kết a, Mục tiêu: Khái quát lại nội dung chính và đặc điểm của văn bản thông tin giải thích 1 hiện tượng tự nhiên / Đánh giá quá trình học tập của học sinh. b, Nội dung: Giáo viên phát PHT, học sinh làm việc cá nhân. c, Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS bằng ngôn ngữ nói, PHT . d, Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ. III. Tổng kết. – GV chuyển giao nhiệm vụ: 1. Nội dung . + Đặc điểm văn bản thông tin cung cấp kiến thức 2. Nghệ thuật. khách quan chính xác trên cơ sở khoa học. Hãy chỉ ra câu từ thể hiện chính xác trong văn bản + Hãy chia sẻ điều em thu nhận và khám phá được tri thức nào trong văn bản – HS tiếp nhận nhiệm vụ. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ cá nhân 4
3. – GV quan sát, hướng dẫn. – HS suy nghĩ. Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận. – Gv tổ chức hoạt động, gọi 4-5 học sinh báo cáo sản phẩm . – HS báo cáo sản phẩm, nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn.. Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ. – GV nhận xét, đánh giá, bổ sung, chốt lại kiến thức. 3. HOẠT ĐỘNG : LUYỆN TẬP. a, Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học. b, Nội dung: Gv tổ chức trò chơi để hướng dẫn học sinh luyện tập . c, Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS, thái độ khi tham gia trò chơi. d, Tổ chức thực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM GV tổ chức cho HS tham gia trò chơi Ai nhanh – Hs trả lời được câu hỏi. hơn Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ – GV chia đội chơi, phổ biến luật chơi và chuyển giao nhiệm vụ Câu 1: Tên chủ điểm 1? Câu 2: Văn bản Những điều bí ẩn trong tập tính di cư của các loài chim giải thích hiện tượng gì? A. Hiện tượng chim di cư theo chiều bắc nam giữa nơi sinh sản và nơi trú đông. B. Hiện tượng chim di cư bay theo hình chữ V. C. A, B đều đúng. D. A, B đều sai. Câu 3: Loài chim Ancient murrelet được nêu ra trong văn bản có đặc điểm gì? A. Mỏ giống chim sẻ. B. Cơ thể giống chim cánh cụt. C. Đôi cánh giống loài vịt. D. Tất cả các đáp án trên. Câu 4: Sự di cư của chim được suy đoán bắt nguồn từ bao giờ? 5
4. A.Thời kì băng hà 10000 năm trước Công nguyên. B. Thời kì băng hà 460 – 430 năm trước Công nguyên. C. Thời kì băng hà 3 triệu năm trước Công nguyên. D. Thời kì băng hà 40 triệu năm trước Công nguyên. Câu 5: Chim dư cư vào mùa nào trong năm? A. Mùa hạ. B. Mùa xuân. C. Mùa đông. D. Mùa thu. Câu 6: Chim di cư bay theo đội hình chữ gì? A. Chữ X. B. Chữ V. C. Chữ Y. D. Tùy từng loài chim. Câu 7: Điều nào dẫn đến hiện tượng chim di cư? A. Sự xói mòn và sự đóng băng định kì của sông băng. B. Tình trạng thiếu lương thực ở một số khu vực trong thời tiết lạnh. C. A, B đều đúng. D. A, B đều sai. Câu 8: Ngôn ngữ được dùng trong văn bản thuộc lĩnh vực nào? A. Khoa học. B. Văn học. C. Lịch sử. D. Quân sự. Câu 9: Đoạn văn sau được trình bày theo cách nào? Én-sân mơ-rơ-lít (Acient murrelet) là một loài chim vô cùng kì lạ. Mỏ của chúng giống loài chim sẻ, cơ thể lại giống một con chim cánh cụt, đôi cánh giống loài vịt và chim non trông giống những con gà con. Điều khác biệt nhất so với các loài chim khác là chân của chúng ở 6
5. rất gần đuôi và có dáng đứng thẳng. Tuy nhiên, chúng có vẻ khá vụng về. Loài chim này bay khoảng 8000 km mỗi năm trên toàn bộ khu vực Bắc Thái Bình Dương, giữa các quốc gia châu Mỹ và châu Á. Chúng sinh sản ở miền Tây Ca- na-đa (Canada), sau đó bay hàng ngàn dặm, băng qua đại dương ở khu vực Nhật Bản và Hàn Quốc để trú đông. Đây cũng là loài chim duy nhất được biết đến trên khắp Bắc Thái Bình Dương. A. Quy nạp. B. Diễn dịch. C. Phối hợp. D. Song song. – HS tiếp nhận nhiệm vụ. Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ. – HS suy nghĩ – Gv quan sát, hỗ trợ. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận. – GV tổ chức hoạt động . – HS trả lời Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ. – Gv nhận xét, bổ sung 4. HOẠT ĐỘNG : VẬN DỤNG. a, Mục tiêu: Củng cố lại kiến thức đã học. b, Nội dung: Gv hướng dẫn học sinh làm thẻ thông tin. c, Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS, sản phẩm của học sinh. d, Tổ chức hực hiện: HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS DỰ KIẾN SẢN PHẨM Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ. – Học sinh có thể vẽ tranh – GV chuyển giao nhiệm vụ. tuyên truyền, dự án gìn giữ bảo 1. Em hãy tìm hiểu những thông tin ngoài văn vệ thiên nhiên môi trường sống bản về hiện tượng loài chim di cư ở nước ta. của các loài chim, dự án trình 2. Em hãy thực hiện một kế hoạch/ dự án phù diễn thời trang, hợp với khả năng của bản thân nhằm bảo vệ tự nhiên. Cuối chủ đề sẽ báo cáo sản phẩm. 3. Thông qua văn bản tác giả muốn gửi gắm 7
6. thông điệp gì?. – HS tiếp nhận nhiệm vụ. Bước 2: HS trao đổi thảo luận, thực hiện nhiệm vụ. – HS suy nghĩ . – Gv quan sát, hỗ trợ. Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận. – GV tổ chức hoạt động . – HS trả lời . Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ. – Gv nhận xét, bổ sung . * Phụ lục: Phiếu học tập PHT số 1: Đọc văn bản Những điều bí ẩn trong tập tính di cư của các loài chim và cho biết: Những điều em nhận biết và làm được Những điều em còn băn khoăn + Nêu hiểu biết của em về tác giả Đỗ Hợp + Nêu xuất xứ văn bản, xác định thể loại, phương thức biểu đạt, nội dung khái quát của văn bản, bố cục + Đọc văn bản , em hãy chỉ ra những thông tin quan trọng của bài đọc hiểu về văn bản thông tin mà em đã học ở các văn bản trước? PHT số 2 1. Chỉ rõ đặc điểm của văn bản thông tin giải thích một hiện tượng tự nhiên được thể hiện trong văn bản 2. Tìm thông tin cơ bản và thông tin chi tiết của đoạn văn “ Én-sân mơ- rơ- ít là một loài chim vô cùng kì lạ... trên khắp Thái Bình Dương .”Vai trò của những thông tin chi tiết trong đoạn văn trên là gì? 3. Xác định thông tin trình bày theo trình tự nào và nêu tác dụng Tìm và phân tích các thông tin cơ bản và ý nghĩa của chúng Làm rõ vai trò của các phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản Thông tin cơ bản 1 Thông tin cơ bản 2 Chi tiết..... Chi tiết..... Chi tiết...... Chi tiết..... 8
7. ..... ..... Gợi ý mục 3 Thông tin cơ bản 1: Nguyên nhân vì sao Thông tin cơ bản 2: Nguyên nhân vì sao chim di cư đàn chim di cư theo đội hình chữ V - Đề mục: Vì sao chim di cư - Đề mục: Vì sao chim di cư theo đội hình chữ V - Chi tiết trường hợp di cư của loài én - Hình ảnh minh họa SGK sân mơ lơ rít -> phản bác quan điểm di cư để tránh lạnh mùa đông - Chi tiết nguồn gốc bắt đầu di cư của - Chi tiết thực nghiệm của các nhà khoa loài chim từ thời kì băng hà 10000 năm học trên 40 con cò đen đầu hói và chi trước công nguyên -> Kết luận về sự xói tiết kết quả nghiên cứu năm 2001 ở mòn và đóng băng định kì của sông những con bồ nông trắng -> giải thích băng đã khiến loài chim hình thành 1 cơ chế vận hành của đội hình bay chữ V bản năng di truyền thường xuyên từ thế của đàn chim di cư giúp đàn chim hạn hệ này sang thế hệ khác chế việc hao tổn sức lực trong suốt thời gian bay - Chi tiết về ý tường nghiên cứu của 2 Chi tiết nghiên cứu từ năm 1970 cho nhà khoa học... -> Kết luận chim di cư thấy chim bay thành đàn, chim có thể vì thiếu lương thực xảy ra ở vài khu vực bay nhanh hơn khi bay đơn độc có thời tiết lạnh Chi tiết chim bay chữ V -> giúp đàn chim giữ liên lạc tốt hơn 9