Báo cáo sáng kiến: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại lớp Chồi - Nguyễn Thị Thu Hồng

Nội dung tài liệu: Báo cáo sáng kiến: Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại lớp Chồi - Nguyễn Thị Thu Hồng

1. thức của mình trong thế giới xung quanh nó. Đây là một kỹ năng cơ bản và khá quan trọng đối với trẻ. Biện pháp 2: Tạo môi trường trong và ngoài lớp thực hiện nhiệm vụ dạy trẻ kỹ năng sống. Môi trường trong lớp học: - Trang trí góc kỹ năng tự phục vụ với những hình ảnh minh họa các kỹ năng mà trẻ thực hiện hàng tháng. Trẻ dễ nhớ cũng mau quên nên khi có những hình ảnh minh họa gi p trẻ làm thao tác một cách tự tin hơn, nhanh nhẹn hơn. Môi trường ngoài lớp học - Nhằm tạo môi trường gi p giáo viên và các bậc cha mẹ tăng cường đọc sách cho con trẻ, tôi đã trang bị, đóng các kệ sách thư viện tại khu vực nơi dễ tập trung ch ý, trang trí đẹp với nhiều tên gọi khác nhau theo chủ đề : “Thư viện trừơng mầm non”; “tủ sách gia đình”; “dinh dưỡng trẻ thơ”; “những con vật đáng yêu”; “hoa trái bốn mùa”; thiết kế phân chia nhiều ngăn để sách, truyện nhiều kích cỡ, vừa tầm trẻ, trang bị ghế đá tạo điều kiện để cô giáo, cha mẹ có thể đọc sách cho trẻ nghe bất kỳ l c nào. Biện pháp 3:Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động học. Trong quá trình giảng dạy tôi đã lồng gh p nội dung r n kỹ năng sống cho trẻ như kỹ năng thích tò mò, ham học hỏi, kỹ năng hợp tác vào các môn học nhằm hình thành cho trẻ những hành vi và thói quen có văn hoá, ý thức r n luyện và bảo vệ sức khoẻ. * Trong hoạt động tạo hình, hoạt động âm nhạc như vẽ tranh, nặn, cắt x dán, biểu diễn văn nghệ kích thích trẻ suy nghĩ, bộc lộ tình cảm, khả năng tưởng tượng và sáng tạo. Ví dụ : Với để tài " Làm thiệp tặng ch bộ đội" tôi giáo dục trẻ nhớ ơn các ch bộ đội ngày đêm canh giữ ngoài đảo xa giữ cho đất nước được hòa bình với để tài “Trang trí quà tặng bà, tặng mẹ nhân ngày 8/ 3” qua quá trình đàm thoại gi p trẻ bộc lộ tình cảm của trẻ đối với bà, mẹ hay trẻ được tưởng tượng sáng tạo với đề tài “Vẽ theo ý thích” hay “nặn quả theo ý thích” * Trong giờ hoạt động khám phá khoa học. Ví dụ : Với đề tài " Tìm hiểu về cây xanh" tôi trò chuyện về lợi ích của cây xanh đối với con người, các yếu tố cần thiết để cây phát triển thông qua việc đặt cho trẻ những câu hỏi mở nhằm kích thích trí tò mò, lòng ham hiểu biết, khả năng suy luận, phán đoán của trẻ và đồng thời cũng giáo dục trẻ không ngắt lá, bẻ cành, biết bảo vệ chăm sóc cây ...để cây mang lại cho con người nhiều lợi ích. Ví dụ : Ở chủ điểm “Nước và một số hiện tượng thiên nhiên” với đặc thù trẻ đang sống ở nông thôn vì vậy ngoài việc giáo dục trẻ tránh xa ao, hồ, hố nước nguy hiểm thì nhà vệ sinh cũng có nhiều tình huống có thể gây nguy hiểm cho trẻ. Chính vì vậy, tôi đưa ra những tình huống để dạy trẻ cách sử dụng an
2. toàn trong phòng tắm để trẻ r t ra bài học kinh nghiệm cho mình như nền nhà tắm rất trơn, tuyệt đối không chạy nhảy, leo tr o sẽ dễ bị ngã; khi vào nhà vệ sinh một mình thì không nên chốt cửa * Trong giờ giáo dục thể chất Thông qua việc tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất, tôi dạy trẻ kỹ năng r n luyện, bảo vệ sức khỏe của bản thân gi p trẻ nhận thức được rằng để có một cơ thể khỏe mạnh, phát triển cân đối hài hòa cần phải siêng năng tập thể dục, tập đều đặn. Khi tham gia các hoạt động hay trong quá trình luyện tập không được chen lấn, xô đẩy nhau, biết gi p đỡ những bạn yếu hơn mình. Trong một số đề tài như “ Bò thấp chui qua cổng”; “ Đi trên ghế thể dục”; “Bật qua vật cản” gi p trẻ mạnh dạn, tự tin, kh o l o khi tham gia các hoạt động. Không chỉ có vậy khi trẻ tham gia các trò chơi vận động trong giờ học thể dục như trò chơi “K o co” “Tung bóng và bắt bóng” nếu trẻ tự tin mình sẽ thắng tìm mọi cách động viên khích lệ trong nhóm cố gắng có ý chí vươn lên qua đó mà kỹ năng tự tin, kỹ năng hợp tác của trẻ được r n luyện và phát triển. * Trong giờ hoạt động Làm quen văn học Đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non là rất thích nghe kể chuyện. Nội dung các câu chuyện thường để lại ấn tượng cho trẻ khó phai mờ. Tăng cường kể cho trẻ nghe các câu chuyện cổ tích qua đó dạy trẻ yêu thương bạn b , yêu thương con người hay tạo hứng th cho trẻ qua các câu chuyện tranh để gợi mở tính tò mò, ham học hỏi, phát triển khả năng thấu hiểu ở trẻ. Ví dụ : Khi kể chuyện “Tích Chu” tôi thường đặt các câu hỏi gợi mở như: Nếu con là “ Tích Chu” trong câu chuyện biết tin bà bị ốm con sẽ làm gì?” nhằm khơi gợi ở trẻ tính tò mò khi thay đổi đoạn kết của câu chuyện hay đặt tên khác cho câu chuyện, hay qua câu chuyện “Dê con nhanh trí” giáo dục kỹ năng tự tin biết tự bảo vệ bản thân trước tình huống nguy hiểm. Mặt khác thông qua các bài thơ, đồng dao, ca dao, câu chuyện tôi đã lồng gh p dạy trẻ các kỹ năng sống đặc biệt là kỹ năng giao tiếp. Ch ng ta đều biết rằng giao tiếp là nhu cầu không thể thiếu được của con người nói chung và của trẻ nói riêng. Để phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ thì giáo viên cần cung cấp và làm phong ph vốn từ cho trẻ, tập cho biết dần cách diễn đạt những suy nghĩ, ý tưởng của mình một cách rõ ràng, mạch lạc. Bên cạnh đó cần dạy trẻ những quy tắc giao tiếp căn bản phù hợp với khả năng, biết lắng nghe, biết phản hồi, sử dụng từ xưng hô phù hợp. Ví dụ: Thông qua việc dạy trẻ bài thơ “giữa vòng gió thơm” giáo dục trẻ biết quan tâm chăm sóc những người thân trong gia đình đặc biệt khi bị ốm đau hoặc qua bài thơ “ Làm anh” giáo dục trẻ biết yêu thương nhường nhịn em nhỏ. Biện pháp 4: giáo dục kỹ năng sống vào trong trò chơi Tôi còn tạo môi trường lớp học bằng những hình ảnh có liên quan tới kỹ năng sống rất sinh động, tôi sưu tầm tranh ảnh trong sách báo, trên mạng như.
3. Tôi treo những bức tranh: Bạn nhỏ vệ sinh cá nhân. Bạn nhỏ cho gà vịt ăn. Bạn nhỏ gi p ông trồng cây, chăm sóc cây. Biết bỏ rác đ ng nơi quy định ở lớp hay ở nhà. Biết nhận quà bằng hai tay. Biết chào hỏi mọi người.... Tôi còn cùng trẻ làm một album ảnh về các kỹ năng sống để cho trẻ hành ngày được xem và trải nghiệm. Khi trẻ xem tôi đến gần và hỏi trẻ đâu là hành vi đ ng đâu là hành vi sai nếu là con con phải làm thế nào. Tôi thấy biện pháp này rất hữu hiệu đối với trẻ, vì qua góc chơi này trẻ được trực quan bằng hình ảnh trẻ được nhìn và qua bài dạy của cô thì trẻ dễ tiếp thu, dễ phân biệt việc làm nào tốt, việc làm nào xấu Biện pháp 5: giáo dục kỹ năng sống ở mọi lúc mọi nơi Không chỉ giáo dục trẻ trên tiết học chính mà tôi còn kết hợp giáo dục trẻ ở mọi l c mọi nơi, lồng gh p với các môn học khác. Vì đặc điểm tư duy của trẻ mẫu giáo là “ Học bằng chơi - chơi mà học”, “ Dễ nhớ, chóng quên”. Tôi thường xuyên quan sát trẻ khi thấy trẻ có hành vi không tốt thì kịp thời uốn nắn trẻ. Việc giáo dục trẻ kỹ năng sống có thể tiến hành mọi l c mọi nơi như: Khi trẻ ăn: Tôi nhắc nhở trẻ mời người lớn trước khi ăn, mời các bạn ăn. Ngồi ngay ngắn, đ ng chỗ. Khi ăn thì ăn từ tốn, nhai kỹ, không ăn phần của bạn khác, không ngậm thức ăn lâu, ăn không để thức ăn rơi vãi, tự x c ăn, uống nước và s c miệng sau khi ăn. Uống nước đã đun sôi, để ch n đ ng nơi quy định. Biết xin ph p khi muốn ăn. Trong giữ gìn vệ sinh thân thể: Vào đầu năm học tôi dạy trẻ cách rửa mặt, x c miệng, đánh răng khi ngủ dậy. rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Chải đầu khi ngủ dậy, tóc bù xù, rửa chân hàng ngày. Giữ gìn quần áo sạch sẽ, gọn gàng. Trong giao tiếp ứng xử: Tôi nhắc nhở trẻ chào khi có khách, gặp người quen. Cảm ơn khi được người khác gi p đỡ hoặc cho quà. Đưa 2 tay khi nhận quà, đồ vật. Xin ph p khi muốn làm một việc gì đó. Xin lỗi khi làm việc gì sai, không đ ng. Nói lễ ph p, không nói trống không với người lớn, không nói leo. Thân thiện cùng chơi với bạn. quý mến nhường nhịn gi p đỡ bạn b , em nhỏ, không nói tục, chửi bậy. không bắt chước cách ứng xử xấu của bạn. Không mất trật tự, chạy nhảy, h t to . Trong vui chơi: Khi chơi thì phải biết cất dọn đồ chơi sau khi chơi, chơi những đồ chơi an toàn, có ích, không nguy hiểm. không chọc bạn. Trong học tập: Tôi dạy trẻ biết yêu quý, giữ gìn sách vở, thích được tham gia vào các tiết học Trong lao động: Xếp gối và chăn ngăn nắp khi ngủ dậy. Để đồ dùng đ ng nơi quy định. Thích làm một số việc gi p người lớn phù hợp với độ tuổi của trẻ. Đối với môi trường: Giữ gìn nhà cửa sạch sẽ, biết bỏ rác đ ng nơi quy định. Yêu quý động vật. Yêu quý, chăm sóc cây, không bẻ hoa, ngắt lá. Tính mới:
4. Giáo dục kỹ năng sống không chỉ giáo dục trẻ trên tiết học chính mà tôi còn kết hợp giáo dục trẻ ở mọi l c mọi nơi, lồng gh p với các môn học khác. Vì đặc điểm tư duy của trẻ mẫu giáo là “ Học bằng chơi - chơi mà học”, “ Dễ nhớ, chóng quên” Xây dựng tốt môi trường vật chất trong và ngoài lớp trang trí thêm tranh ảnh tạo thêm mảng xanh trong khu vực đọc sách để tạo không gian mát mẻ, thu h t sự ch ý của trẻ, qua đó gi p trẻ học tốt hơn. Bản thân tôi phải luôn tìm tòi sáng tạo, sưu tầm tranh ảnh, thơ ca để góc lễ giáo của trẻ ngày càng phong ph hơn, tôi thay đổi theo từng chủ đề để tạo sự mới lạ hấp dẫn trẻ. Cô luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo, mỗi cử chỉ hành động, lời ăn tiếng nói của cô. Bởi vì những trẻ chưa ngoan cô cần có biện pháp nhẹ nhàng, kh o l o để trẻ nghe. Tránh dùng những phương pháp nặng nề và như thế sẽ không đạt được kết quả mong muốn mà có thể trẻ sẽ chống đối và có hành động tiêu cực hơn. Các tiết học có lồng gh p nội dung giáo dục kỹ năng sống. Luôn gần gũi, trò chuyện với trẻ để tạo mối quan hệ thân thiết giữa cô và trẻ. Hiệu quả mang lại: Qua các biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại lớp chồi 1, trường Mầm non Sen Hồng. đã đạt được nhiều kết quả như sau: Số trẻ đạt STT Các mặt phát triển Số trẻ Tỉ lệ % 1 Kỹ năng tự phục vụ 30/30 100 2 Kỹ năng tự tin 30/30 100 3 Kỹ năng hợp tác 30/30 100 4 Kỹ năng giao tiếp- ứng xử 30/30 100 2. Phạm vi ảnh hưởng: 2.1. Ứng dụng trong cơ quan, đơn vị, địa phương “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại lớp chồi” đã được tôi áp dụng và đạt hiệu quả cao tại lớp Chồi 1 của Trường mầm non Sen Hồng và được triển khai tại kỳ sinh hoạt chuyên môn lần 2 tháng 12 năm 2023 của khối Chồi trường Mầm non Sen Hồng. Sáng kiến này còn được tôi chia sẻ và nhân rộng cho các giáo viên khối mầm, khối lá, của nhà trường tại buổi sinh hoạt chuyên đề Lấy trẻ làm trung tâm tháng 1/2024 cấp trường. 2.2. Ứng dụng hoặc đã chuyển giao ứng dụng ngoài phạm vi cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh: Sáng kiến “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại lớp chồi” tôi đã chia sẻ ý kiến thảo luận tại buổi tập huấn chuyên môn tại lớp chồi 5 cô Nguyễn Thu Ba trường Mầm Non Hoa Hồng, Phường Cái Vồn số lượng trẻ 27.
5. 2.3. Ứng dụng hoặc đã chuyển giao ứng dụng ngoài phạm vi cơ quan, đơn vị, địa phương ngoài tỉnh: Sáng kiến này lên cổng thông tin điện tử của nhà trường nhằm chia sẻ đến các đồng nghiệp khác trong và ngoài tỉnh tham khảo. C. Khả năng mở rộng phạm vi ảnh hưởng, tiềm năng khai thác hiệu quả của sáng kiến, đề tài Đối với đề tài “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại lớp chồi” đã được áp dụng tại lớp Chồi 1 và cũng được triển khai trong buổi sinh hoạt chuyên môn lần 2 tháng 12 năm 2023 của khối Chồi trường mầm non Sen Hồng, tôi chia sẻ cho các giáo viên khối mầm, khối lá của nhà trường tại buổi sinh hoạt chuyên đề Lấy trẻ làm trung tâm tháng 1/2024 cấp trường, đến nay giáo viên các khối lớp trường Mầm non Sen Hồng đã áp dụng, mang lại kết quả rất khả quan và tôi cũng đã chia sẻ có ý kiến thảo luận trong buổi tập huấn chuyên môn cấp thị xã vào tháng 3/2024. Từ đó, bản thân mong muốn giáo viên mầm non trong toàn ngành giáo dục tỉnh Vĩnh Long áp dụng đề tài này trong thời gian tới. Người báo cáo sáng kiến/đề tài Nguyễn Thị Thu Hồng Xác nhận của Hiệu trưởng Trường Mầm non Sen Hồng Nguyễn Thị Phúc
6. Mẫu số 06 UBND THỊ XÃ BÌNH MINH CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG MẦM NON SEN HỒNG Độc lập – Tự do – Hạnh phúc GIẤY CHỨNG NHẬN SÁNG KIẾN HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG MẦM NON SEN HỒNG Chứng nhận Bà Nguyễn Thị Thu Hồng, Giáo viên Trường Mầm Non Sen Hồng, Phường Đông Thuận, thị xã Bình Minh Là tác giả của sáng kiến: “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại lớp chồi” Số: 08/51/QĐ-MNSH Đông Thuận, ngày 20 tháng 5 năm 2024 HIỆU TRƯỞNG Nguyễn Thị Phúc
7. Giấy chứng nhận sáng kiến số: 08/51/QĐ-MNSH 1. Tóm tắt nội dung sáng kiến: Trước sự hội nhập kinh tế thế giới, đất nước ta ngày càng phát triển theo hướng công nghiệp hóa dần bắt kịp sự tiến bộ của các cường quốc trên thế giới. Cùng sự vận động và phát triển không ngừng đó, sự nắm bắt và cập nhật thông tin thông qua các phương tiện truyền thông cũng như việc gắn kết giữa mọi người ở khắp mọi miền đất nước cũng trở nên dễ dàng, thuận lợi. Giáo dục kỹ năng sống là một nội dung quan trọng góp phần gi p trẻ phát triển hài hoà, toàn diện về nhân cách, cung cấp cho trẻ những kiến thức và kỹ năng cần thiết để trẻ bước vào đời. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ là r n cho trẻ có được những hành vi lành mạnh, gi p trẻ biết được những điều nên làm và không nên làm và biến những kiến thức về kỹ năng mà trẻ được cung câ p thành hành động cụ thể. Giáo dục kỹ năng sống ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Hiện nay trẻ em được các gia đình quá nuông chiều ít có cơ hội tiếp x c với thế gới bên ngoài, chính vì thế mà kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng tự bảo vệ, kỹ năng hợp tác, kỹ năng giao tiếp- ứng xử, kỹ năng tự tin... còn hạn chế. Từ thực tế nêu trên, đầu năm tôi tiến hành khảo sát thực trạng của trẻ lớp tôi với những kết quả như sau: Số trẻ đạt STT Các mặt phát triển Số trẻ Tỉ lệ % 1 Kỹ năng tự phục vụ 8/30 26,6 2 Kỹ năng tự tin 9/30 30 3 Kỹ năng hợp tác 10/30 33,3 4 Kỹ năng giao tiếp- ứng xử 6/30 20 Xuất phát từ thực tế trên và nhận thức được tầm quan trọng của các kỹ năng sống đối với sự phát triển của trẻ, tôi đã mạnh dạn chọn đề tài “Một số biện pháp giáo dục kỹ năng sống cho trẻ tại lớp chồi” với những biện pháp sau: Biện pháp 1: Tự học tập, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn và xác định những kỹ năng sống cơ bản cần dạy trẻ.
8. Bản thân tôi luôn xác định muốn dạy trẻ mẫu giáo nhỡ có kỹ năng sống thì việc làm đầu tiên là cô giáo phải có kiến thức chuẩn xác về kĩ năng thực hành, chính vì điều đó mà bản thân tôi luôn tìm tòi học hỏi các tài liệu có liên quan để nghiên cứu. Không chỉ có vậy, tôi còn trao đổi, học tập các bạn đồng nghiệp những kinh nghiệm hay, kinh nghiệm quý khi chăm sóc, dạy dỗ trẻ. Đồng thời, có những gì thắc mắc, băn khoăn, chưa nắm rõ, tôi mạnh dạn trao đổi với tổ chuyên môn để được thông suốt và nắm bắt kiến thức một cách chính xác nhất. Khi đã lựa chọn được các nhóm kỹ năng phù hợp với trẻ 4 – 5 tuổi ch ng tôi đã sinh hoạt tổ chuyên môn để cùng nhau thống nhất nội dung dạy trẻ một số kỹ năng cụ thể như sau: Kỹ năng sống tự tin: Một trong những kỹ năng đầu tiên mà giáo viên cần ch tâm là phát triển sự tự tin, lòng tự trọng của trẻ. Nghĩa là gi p trẻ cảm nhận được mình là ai, cả về cá nhân cũng như trong mối quan hệ với những người khác. Kỹ năng sống này gi p trẻ luôn cảm thấy tự tin trong mọi tình huống ở mọi nơi. Kỹ năng giao tiếp: Giáo viên cần dạy trẻ biết thể hiện bản thân và diễn đạt ý tưởng của mình cho người khác hiểu, trẻ cần cảm nhận được vị trí, kiến thức của mình trong thế giới xung quanh nó. Đây là một kỹ năng cơ bản và khá quan trọng đối với trẻ. Biện pháp 2: Tạo môi trường trong và ngoài lớp thực hiện nhiệm vụ dạy trẻ kỹ năng sống. Môi trường trong lớp học: Trang trí góc kỹ năng tự phục vụ với những hình ảnh minh họa các kỹ năng mà trẻ thực hiện hàng tháng. Trẻ dễ nhớ cũng mau quên nên khi có những hình ảnh minh họa gi p trẻ làm thao tác một cách tự tin hơn, nhanh nhẹn hơn. Môi trường ngoài lớp học Nhằm tạo môi trường gi p giáo viên và các bậc cha mẹ tăng cường đọc sách cho con trẻ, tôi đã trang bị, đóng các kệ sách thư viện tại khu vực nơi dễ tập trung ch ý, trang trí đẹp với nhiều tên gọi khác nhau theo chủ đề : “Thư viện trừơng mầm non”; “tủ sách gia đình”; “dinh dưỡng trẻ thơ”; “những con vật đáng yêu”; “hoa trái bốn mùa”; thiết kế phân chia nhiều ngăn để sách, truyện nhiều kích cỡ, vừa tầm trẻ, trang bị ghế đá tạo điều kiện để cô giáo, cha mẹ có thể đọc sách cho trẻ nghe bất kỳ l c nào. Biện pháp 3:Giáo dục kỹ năng sống thông qua các hoạt động học. Trong quá trình giảng dạy tôi đã lồng gh p nội dung r n kỹ năng sống cho trẻ như kỹ năng thích tò mò, ham học hỏi, kỹ năng hợp tác vào các môn học nhằm hình thành cho trẻ những hành vi và thói quen có văn hoá, ý thức r n luyện và b ảo vệ sức khoẻ.
9. * Trong hoạt động tạo hình, hoạt động âm nhạc như vẽ tranh, nặn, cắt x dán, biểu diễn văn nghệ kích thích trẻ suy nghĩ, bộc lộ tình cảm, khả năng tưởng tượng và sáng tạo. Ví dụ : Với để tài " Làm thiệp tặng ch bộ đội" tôi giáo dục trẻ nhớ ơn các ch bộ đội ngày đêm canh giữ ngoài đảo xa giữ cho đất nước được hòa bình với để tài “Trang trí quà tặng bà, tặng mẹ nhân ngày 8/ 3” qua quá trình đàm thoại gi p trẻ bộc lộ tình cảm của trẻ đối với bà, mẹ hay trẻ được tưởng tượng sáng tạo với đề tài “Vẽ theo ý thích” hay “nặn quả theo ý thích” * Trong giờ hoạt động khám phá khoa học. Ví dụ : Với đề tài " Tìm hiểu về cây xanh" tôi trò chuyện về lợi ích của cây xanh đối với con người, các yếu tố cần thiết để cây phát triển thông qua việc đặt cho trẻ những câu hỏi mở nhằm kích thích trí tò mò, lòng ham hiểu biết, khả năng suy luận, phán đoán của trẻ và đồng thời cũng giáo dục trẻ không ngắt lá, bẻ cành, biết bảo vệ chăm sóc cây ...để cây mang lại cho con người nhiều lợi ích. Ví dụ : Ở chủ điểm “Nước và một số hiện tượng thiên nhiên” với đặc thù trẻ đang sống ở nông thôn vì vậy ngoài việc giáo dục trẻ tránh xa ao, hồ, hố nước nguy hiểm thì nhà vệ sinh cũng có nhiều tình huống có thể gây nguy hiểm cho trẻ. Chính vì vậy, tôi đưa ra những tình huống để dạy trẻ cách sử dụng an toàn trong phòng tắm để trẻ r t ra bài học kinh nghiệm cho mình như nền nhà tắm rất trơn, tuyệt đối không chạy nhảy, leo tr o sẽ dễ bị ngã; khi vào nhà vệ sinh một mình thì không nên chốt cửa * Trong giờ giáo dục thể chất Thông qua việc tổ chức các hoạt động giáo dục thể chất, tôi dạy trẻ kỹ năng r n luyện, bảo vệ sức khỏe của bản thân gi p trẻ nhận thức được rằng để có một cơ thể khỏe mạnh, phát triển cân đối hài hòa cần phải siêng năng tập thể dục, tập đều đặn. Khi tham gia các hoạt động hay trong quá trình luyện tập không được chen lấn, xô đẩy nhau, biết gi p đỡ những bạn yếu hơn mình. Trong một số đề tài như “ Bò thấp chui qua cổng”; “ Đi trên ghế thể dục”; “Bật qua vật cản” gi p trẻ mạnh dạn, tự tin, kh o l éo khi tham gia các hoạt động. Không chỉ có vậy khi trẻ tham gia các trò chơi vận động trong giờ học thể dục như trò chơi “K o co” “Tung bóng và bắt bóng” nếu trẻ tự tin mình sẽ thắng tìm mọi cách động viên khích lệ trong nhóm cố gắng có ý chí vươn lên qua đó mà kỹ năng tự tin, kỹ năng hợp tác của trẻ được r n luyện và phát triển. * Trong giờ hoạt động Làm quen văn học Đặc điểm tâm lý của trẻ mầm non là rất thích nghe kể chuyện. Nội dung các câu chuyện thường để lại ấn tượng cho trẻ khó phai mờ. Tăng cường kể cho trẻ nghe các câu chuyện cổ tích qua đó dạy trẻ yêu thương bạn b , yêu thương con người hay tạo hứng th cho trẻ qua các câu chuyện tranh để gợi mở tính tò mò, ham học hỏi, phát triển khả năng thấu hiểu ở trẻ.
10. Ví dụ : Khi kể chuyện “Tích Chu” tôi thường đặt các câu hỏi gợi mở như: Nếu con là “ Tích Chu” trong câu chuyện biết tin bà bị ốm con sẽ làm gì?” nhằm khơi gợi ở trẻ tính tò mò khi thay đổi đoạn kết của câu chuyện hay đặt tên khác cho câu chuyện, hay qua câu chuyện “Dê con nhanh trí” giáo dục kỹ năng tự tin biết tự bảo vệ bản thân trước tình huống nguy hiểm. Mặt khác thông qua các bài thơ, đồng dao, ca dao, câu chuyện tôi đã lồng gh p dạy trẻ các kỹ năng sống đặc biệt là kỹ năng giao tiếp. Ch ng ta đều biết rằng giao tiếp là nhu cầu không thể thiếu được của con người nói chung và của trẻ nói riêng. Để phát triển kỹ năng giao tiếp cho trẻ thì giáo viên cần cung cấp và làm phong ph vốn từ cho trẻ, tập cho biết dần cách diễn đạt những suy nghĩ, ý tưởng của mình một cách rõ ràng, mạch lạc. Bên cạnh đó cần dạy trẻ những quy tắc giao tiếp căn bản phù hợp với khả năng, biết lắng nghe, biết phản hồi, sử dụng từ xưng hô phù hợp. Ví dụ: Thông qua việc dạy trẻ bài thơ “giữa vòng gió thơm” giáo dục trẻ biết quan tâm chăm sóc những người thân trong gia đình đặc biệt khi bị ốm đau hoặc qua bài thơ “ Làm anh” giáo dục trẻ biết yêu thương nhường nhịn em nhỏ. Biện pháp 4: giáo dục kỹ năng sống vào trong trò chơi Tôi còn tạo môi trường lớp học bằng những hình ảnh có liên quan tới kỹ năng sống rất sinh động, tôi sưu tầm tranh ảnh trong sách báo, trên mạng như. Tôi treo những bức tranh: Bạn nhỏ vệ sinh cá nhân. Bạn nhỏ cho gà vịt ăn. Bạn nhỏ gi p ông trồng cây, chăm sóc cây. Biết bỏ rác đ ng nơi quy định ở lớp hay ở nhà. Biết nhận quà bằng hai tay. Biết chào hỏi mọi người.... Tôi còn cùng trẻ làm một album ảnh về các kỹ năng sống để cho trẻ hành ngày được xem và trải nghiệm. Khi trẻ xem tôi đến gần và hỏi trẻ đâu là hành vi đ ng đâu là hành vi sai nếu là con con phải làm thế nào. Tôi thấy biện pháp này rất hữu hiệu đối với trẻ, vì qua góc chơi này trẻ được trực quan bằng hình ảnh trẻ được nhìn và qua bài dạy của cô thì trẻ dễ tiếp thu, dễ phân biệt việc làm nào tốt, việc làm nào xấu Biện pháp 5: giáo dục kỹ năng sống ở mọi lúc mọi nơi Không chỉ giáo dục trẻ trên tiết học chính mà tôi còn kết hợp giáo dục trẻ ở mọi l c mọi nơi, lồng gh p với các môn học khác. Vì đặc điểm tư duy của trẻ mẫu giáo là “ Học bằng chơi - chơi mà học”, “ Dễ nhớ, chóng quên”. Tôi thường xuyên quan sát trẻ khi thấy trẻ có hành vi không tốt thì kịp thời uốn nắn trẻ. Việc giáo dục trẻ kỹ năng sống có thể tiến hành mọi l c mọi nơi như:
11. Khi trẻ ăn: Tôi nhắc nhở trẻ mời người lớn trước khi ăn, mời các bạn ăn. Ngồi ngay ngắn, đ ng chỗ. Khi ăn thì ăn từ tốn, nhai kỹ, không ăn phần của bạn khác, không ngậm thức ăn lâu, ăn không để thức ăn rơi vãi, tự x c ăn, uống nước và s c miệng sau khi ăn. Uống nước đã đun sôi, để ch n đ ng nơi quy định. Biết xin ph p khi muốn ăn. Trong giữ gìn vệ sinh thân thể: Vào đầu năm học tôi dạy trẻ cách rửa mặt, x c miệng, đánh răng khi ngủ dậy. rửa tay trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Chải đầu khi ngủ dậy, tóc bù xù, rửa chân hàng ngày. Giữ gìn quần áo sạch sẽ, gọn gàng. Trong giao tiếp ứng xử: Tôi nhắc nhở trẻ chào khi có khách, gặp người quen. Cảm ơn khi được người khác gi p đỡ hoặc cho quà. Đưa 2 tay khi nhận quà, đồ vật. Xin ph p khi muốn làm một việc gì đó. Xin lỗi khi làm việc gì sai, không đ ng. Nói lễ ph p, không nói trống không với người lớn, không nói leo. Thân thiện cùng chơi với bạn. quý mến nhường nhịn gi p đỡ bạn b , em nhỏ, không nói tục, chửi bậy. không bắt chước cách ứng xử xấu của bạn. Không mất trật tự, chạy nhảy, h t to . Trong vui chơi: Khi chơi thì phải biết cất dọn đồ chơi sau khi chơi, chơi những đồ chơi an toàn, có ích, không nguy hiểm. không chọc bạn. Trong học tập: Tôi dạy trẻ biết yêu quý, giữ gìn sách vở, thích được tham gia vào các tiết học Trong lao động: Xếp gối và chăn ngăn nắp khi ngủ dậy. Để đồ dùng đ ng nơi quy định. Thích làm một số việc gi p người lớn phù hợp với độ tuổi của trẻ. Đối với môi trường: Giữ gìn nhà cửa sạch sẽ, biết bỏ rác đ ng nơi quy định. Yêu quý động vật. Yêu quý, chăm sóc cây, không bẻ hoa, ngắt lá. * Điểm mới của sáng kiến nêu trên là: Giáo dục kỹ năng sống không chỉ giáo dục trẻ trên tiết học chính mà tôi còn kết hợp giáo dục trẻ ở mọi l c mọi nơi, lồng gh p với các môn học khác. Vì đặc điểm tư duy của trẻ mẫu giáo là “ Học bằng chơi - chơi mà học”, “ Dễ nhớ, chóng quên” Xây dựng tốt môi trường vật chất trong và ngoài lớp trang trí thêm tranh ảnh tạo thêm mảng xanh trong khu vực đọc sách để tạo không gian mát mẻ, thu h t sự ch ý của trẻ, qua đó gi p trẻ học tốt hơn. Bản thân tôi phải luôn tìm tòi sáng tạo, sưu tầm tranh ảnh, thơ ca để góc lễ giáo của trẻ ngày càng phong ph hơn, tôi thay đổi theo từng chủ đề để tạo sự mới lạ hấp dẫn trẻ. Cô luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo, mỗi cử chỉ hành động, lời ăn tiếng nói của cô. Bởi vì những trẻ chưa ngoan cô cần có biện pháp nhẹ nhàng, kh o l o để trẻ nghe. Tránh dùng những phương pháp nặng nề và như thế sẽ không đạt được kết quả mong muốn mà có thể trẻ sẽ chống đối và có hành động tiêu cực hơn.