Báo cáo Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 24-36 tháng tuổi - Nguyễn Thị Thùy Khanh

Nội dung tài liệu: Báo cáo Sáng kiến: Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 24-36 tháng tuổi - Nguyễn Thị Thùy Khanh

1. Kỹ năng chia sẻ với 20 6 (30%) 5 (25%) 5 (25%) 4 (20%) bạn Kỹ năng thích tò mò 20 6 (30%) 4 (20%) 6 (30%) 4 (20%) ham học hỏi Kỹ năng tự phục vụ 20 4 (20%) 5 (25%) 5 (25%) 6 (30%) Nhằm tìm ra các biện pháp phù hợp giúp trẻ có những kĩ năng sống cần thiết trong cuộc sống, góp phần nâng cao giáo dục toàn diện cho trẻ đồng thời giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc dạy trẻ kỹ năng sống. Là giáo viên người trực tiếp thực hiện công tác chăm sóc và giáo dục trẻ tôi luôn suy nghĩ làm thế nào để giáo dục uốn nắn trẻ những hành vi đúng, cách cư xử lịch sự văn minh chính vì vậy tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 24- 36 tháng tuổi” *Những biện pháp thực hiện đề tài. Biện pháp 1: Xác định nội dung của những kỹ năng sống cơ bản cần dạy trẻ Muốn trẻ có một kỹ năng sống tốt thì điều đầu tiên mà giáo viên cần làm là xác định những kỹ năng cơ bản cần dạy cho trẻ, từ đó đưa ra những yêu cầu hợp lý với khả năng nhận thức của trẻ. Sau đây là những kỹ năng cơ bản tôi đã dạy cho trẻ nhà trẻ lớp tôi. Kỹ năng giao tiếp ứng xử: Đây là một trong những kĩ năng sống cần thiết cho trẻ nhất, khi trẻ đến trường mầm non để có thể tự tin, được yêu mến và được hòa nhập với bạn. Ví dụ: Dạy trẻ biết chào hỏi cô giáo, ông bà, bố mẹ và người lớn tuổi; biết nói lời cảm ơn khi được nhận quà. Khi dạy trẻ kĩ năng này cô giáo là tấm gương cho trẻ học tập, không nên quát mắng trẻ khi trẻ quên hoặc làm sai vì trẻ còn nhỏ, khả năng nhận thức còn hạn chế. Kỹ năng chia sẻ với bạn khi chơi: Bằng các trò chơi, câu chuyện, bài hát, tình huống thực tế, giáo viên giúp trẻ học cách cùng làm việc với bạn, đây là một công việc không nhỏ đối với trẻ lứa tuổi này. Kĩ năng sẽ giúp trẻ biết cảm thông chia sẻ và chơi thân thiện cùng với bạn. Ví dụ: Một bạn trong lớp đến mang theo một gói kẹo, khi vào lớp thấy các bạn đang chơi trẻ chạy lại khoe với bạn chia cho mỗi bạn một cái. Kỹ năng thích tò mò, ham học hỏi, khả năng thấu hiểu: Đây là một trong những kỹ năng quan trọng nhất cần có ở trẻ vào giai đoạn này thích được học hỏi, tìm hiểu mọi thứ xung quanh mình giúp trẻ tiếp thu kiến thức, kinh nghiệm sống trong tương lai.
2. Ví dụ: Khi có đồ chơi mới trẻ thích khám phá bằng cách tháo, nắp chúng theo sự hướng dẫn của cô giáo từ đó trẻ ham học hỏi và hiểu được cách thức sử dụng đồ chơi đó. Kỹ năng tự phục vụ: đây là một kỹ năng quan trọng và cần thiết cho sự phát triển toàn diên của trẻ, đặt biệt là trẻ 24 – 36 tháng tuổi để làm hành trang cho sự phát triển toàn diện của trẻ sau này. Ví dụ: Trẻ tự mặc quần áo, tự xúc cơm ăn, biết cất dọn đồ dùng cá nhân Ngoài ra tôi đã dạy trẻ nghi thức văn hóa trong ăn uống qua đó dạy trẻ kỹ năng lao động tự phục vụ, rèn tính tự lập như: Biết tự rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, chỉ ăn uống tại bàn ăn, biết mời trước khi ăn, cất đúng chỗ bát, ca, thìa ngồi ngay ngắn, ăn hết suất khi ăn không nói chuyện, nhai nhẹ nhàng không phát ra tiếng. Không làm ảnh hưởng đến người xung quanh, hoặc tự lấy nước uống, tự đi dép, đội mũ khi ra ngoài nắng, tự đi vệ sinh . Biện pháp 2: Tích hợp lồng ghép giáo dục kỹ năng sống trong các hoạt động Các hoạt động hàng ngày là cơ hội lí tưởng để giáo viên lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống một cách tự nhiên và hiệu quả. 1. Hoạt động đón trẻ và trò chuyện đầu giờ Những kỹ năng chính mà cô cần phải dạy trẻ trong hoạt động này chính là kỹ năng giao tiếp ứng xử, trong giờ đón trẻ cô tạo cơ hội cho trẻ được giao tiếp ứng xử, trong khi giao tiếp cô giúp trẻ nhận ra những quy tắc trong giao tiếp. Ví dụ: Khi trẻ đến lớp trẻ biết chào cô và chào ông bà, bố mẹ. Hơn thế trong hoạt động đón trẻ dựa vào tình huống cụ thể cô còn có thể dạy trẻ biết quan tâm, chia sẻ và thể hiện cảm xúc cho phù hợp từng hoàn cảnh. Ví dụ: Khi bạn Phương mang kẹo đến lớp khoe với bạn thì cô nhắc trẻ hãy chia cho bạn cùng ăn. Ví dụ: Khi trẻ đến lớp khóc cô nhắc trẻ khác cất ba lô giúp bạn. Ví dụ: Trong giờ giáo dục âm nhạc: Dạy trẻ hát bài “ Rửa mặt như mèo”. Qua bài hát này cô giáo dục trẻ thói quen tự vệ sinh thân thể sạch sẽ. Ví dụ: trong giờ kể chuyện: Qua câu chuyện “Đôi bạn nhỏ” cô đầm thoại cùng trẻ: Gà và vịt là đôi bạn như thế nào?; Khi gà con gặp nạn vịt đã làm gì?; Con thấy bạn vịt là người như thế nào?. Cô giáo dục trẻ tính đoàn kết, yêu thương giúp đỡ, chia sẻ với bạn, biết cảm ơn khi được người khác giúp đỡ mình. Qua sự gợi ý của cô trẻ sẽ dần hình thành thói quen biết quan tâm, chia sẻ đến người khác. Trẻ còn có thể giúp bạn biết bày tỏ thái độ cảm thông với bạn qua lời nói, hành động. 2. Dạy trẻ kỹ năng sống thông qua hoạt động chơi tập có chủ định
3. Để việc lồng ghép dạy trẻ kỹ năng sống vào tiết dạy đạt kết quả cao thì điều đầu tiên giáo viên cần làm là lựa chọn nội dung tích hợp phù hợp với nội dung bài dạy. VD: Giờ dạy Nhận biết : Tìm hiểu về một số loại quả thì nội dung giáo dục kỹ năng sống được đưa vào bài dạy là giáo dục trẻ kỹ năng rửa sạch quả, bóc vỏ, không ăn hạt, muốn có nhiều quả để ăn thì phải biết bảo vệ cây không ngắt lá bẻ cành. Giáo viên có thể cho trẻ trải nghiệm thực tế qua một số trò chơi được thiết kế phù hợp với nội dung bài dạy. Tôi thường đưa các nội dung giáo dục kỹ năng sống vào tiết dạy cụ thể, gần gũi với cuộc sống hàng ngày của trẻ. Khi tổ chức hoạt động học cho trẻ giáo viên cần linh hoạt thay đổi hình thức tổ chức giờ học tạo cơ hội cho trẻ được giao lưu, hình thành cho trẻ kỹ năng hợp tác và tạo điều kiện để bộc lộ khả năng của mình. 3. Dạy trẻ kỹ năng sống thông qua hoạt động vui chơi Thông qua hoạt động vui chơi tôi tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm qua vai chơi khác nhau được phản ánh trong cuộc sống của người lớn, chú trọng đến việc tạo tình huống khi trẻ đóng vai để trẻ tìm cách giải quyết, tôi luôn dõi theo, lắng nghe để kịp thời uốn nắn khi trẻ có biểu hiện chưa chuẩn mực. Qua đó giúp trẻ hình thành thói quen văn minh trong giao tiếp. Ví dụ: Ở “Góc búp bê” tôi sẽ đóng bác sỹ nhắc trẻ hôm nay em búp bê bị ốm con sẽ làm gì? thì trẻ sẽ biết cho búp bê đi bác sỹ để khám bệnh cho búp bê và uống thuốc. Qua quá trình vui chơi tôi luôn tạo điều kiện cho trẻ được giao tiếp từ đó củng cố kỹ năng giao tiếp ở trẻ. Biện pháp 3. Dạy trẻ kỹ năng sống thông qua việc tạo tình huống cụ thể Để tạo cho trẻ kỹ năng xử lý những tình huống bất ngờ xảy ra trong cuộc sống hay kỹ năng tự bảo vệ tôi đã xây dựng trên powerpoint những đoạn phim ngắn với những nhân vật hoạt hình bé yêu thích, mỗi đoạn phim là một câu chuyện tình huống xảy ra sau đó cô yêu cầu trẻ tìm cách giải quyết. Ví dụ: Sau khi nhận được các câu trả lời của trẻ cô mới cho trẻ xem lốt đoạn phim về quá trình tìm mẹ của bạn Khỉ con và giáo dục trẻ. khi bị lạc mẹ, bé hãy bình tĩnh, không khóc và không chạy lung tung mà hãy đứng yên tại chỗ chờ. Vì bố, mẹ sẽ quay lại chỗ đó để tìm bé. Tuyệt đối không nhận quà, ăn bánh kẹo của người lạ vì có thể bị người xấu tẩm thuốc mê và mắc mưu của kẻ xấu. Ngoài ra qua tranh ảnh tôi có thể cho trẻ xem những tai nạn thường gặp trong cuộc sống và giáo dục trẻ cách phòng tránh như: tránh xa những nơi nguy hiểm như ao, hồ, sông, bình ga, ổ điện...
4. Thông qua việc tạo tình huống thực tế cô giúp trẻ có được những kinh nghiệm sống thông qua việc trực tiếp tham gia giải quyết tình huống khiến trẻ tự tin khi giải quyết các vấn đề xảy ra với bản thân trong cuộc sống hàng ngày. Biện pháp 4. Giáo dục kỹ năng sống cho trẻ thông qua ngày hội ngày lễ: Việc tổ chức ngày hội, ngày lễ đóng vai trò quan trọng trong việc giáo dục trẻ mầm non. Thông qua ngày hội ngày lễ “Ngày tết trung thu; ngày quốc tế thiếu nhi ” tôi đã cho trẻ tham dự các hoạt động văn nghệ do các anh chị lớp lớn biểu diễn, các trò chơi dân gian thông qua đó giúp trẻ mạnh dạn và có ý thức hơn. Biện pháp 5. Phối kết hợp với phụ huynh: Bên cạnh việc dạy trẻ ở trường, tôi cũng chú trọng đến việc trao đổi với phụ huynh để cùng phối hợp dạy kỹ năng sống cho trẻ. Thay vì tuyên truyền tới từng phụ huynh cách dạy trẻ kỹ năng sống tôi tổ chức thành một buổi gặp mặt, hội thảo về dạy trẻ kỹ năng sống, tại buổi gặp mặt đó tôi tuyên truyền cho các bậc phụ huynh những nội dung sau. Tuyên truyền cho phụ huynh hiểu không nên làm hộ con, phải dạy trẻ tính tự lập từ bé. Trẻ càng được hướng dẫn sớm về cách tự vệ, nhận biết những mối nguy hiểm từ xung quanh và cách xử lý thì sẽ vững vàng vượt qua những thử thách trong mọi tình huống. Việc dạy trẻ những kỹ năng đó phải là một quá trình. Nhiều phụ huynh cho rằng con mình còn quá bé để hiểu được những điều đó cũng như nghĩ rằng trẻ mầm non vẫn được sống trong sự bao bọc, bảo vệ tuyệt đối của bố mẹ. Những trên thực tế, không phải lúc nào cha mẹ cũng ở bên con khi có tình huống xấu. Trong cuộc sống hàng ngày, nên dạy trẻ cách xử lý những tình huống bất trắc mà trẻ có thể gặp phải dưới hình thức trò chuyện, tạo tình huống, gợi mở giúp trẻ tìm ra cách giải quyết. Không áp đặt, cấm đoán trẻ . Tạo cơ hội để trẻ được suy nghĩ tìm cách xử lý ở các tình huống cụ thể trong thực tế hàng ngày mà trẻ gặp, giúp trẻ dần có kỹ năng suy đoán, biết áp dụng những kiến thức kinh nghiệm mình đã có để tìm cách giải quyết. Từ đó trẻ có thể vận dụng với những tình huống khác. Dần hình thành cho trẻ những kinh nghiệm, những kỹ năng biết bảo vệ mình trong cuộc sống sau này. Tuyên truyền để các bậc phụ huynh hiểu rằng : Giáo dục kỹ năng sống là giúp trẻ nâng cao năng lực để tự lựa chọn giữa những giải pháp khác nhau. Quyết định phải xuất phát từ trẻ. Nội dung giáo dục phải xuất phát từ chính nhu cầu và kinh nghiệm của trẻ. Ngoài việc tuyên truyền những phương pháp giáo dục kỹ năng sống ra ở cuộc họp phụ huynh có thể nêu những khó khăn mà mình gặp phải trong quá trình nuôi dạy trẻ để nhận được sự tham gia góp ý của cô giáo và các bậc phụ huynh khác và tham gia làm bài tập trắc nghiệm về cách xử ký tình huống hàng ngày với trẻ.
5. Bằng việc trả lời những câu hỏi thực tế như vậy phụ huynh sẽ nhận ra được những quan điểm chưa đúng của mình trong quá trình giáo dục kỹ năng sống cho trẻ từ đó cùng giáo viên thống nhất những phương pháp giáo dục trẻ. Sau đây là một số phương pháp mà tôi và phụ huynh lớp tôi đã cùng thống nhất trong hội thảo giáo dục trẻ kỹ năng sống được tổ chức vào đầu năm học. Tin tưởng vào trẻ và năng lực của trẻ. Tôn trọng ý kiến của trẻ , không áp đặt ý kiến của mình. Không nói dài và nói nhiều, không đưa lời giải đáp có sẵn mà hãy đưa câu hỏi gợi mở để trẻ tự tìm tòi. Không vội vàng phê phán đúng - sai mà kiên trì giúp trẻ biết tranh luận và có thể đưa ra kết luận của mình. * Điểm mới của sáng kiến nêu trên là: Thông qua các giải pháp trên có thể phát triển kỹ năng sống cho trẻ 24 – 36 tháng tuổi bằng cách xây dựng môt trường thuận lợi cho trẻ, phát triển kỹ năng sống, kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng chia sẻ với bạn, kỹ năng lao động tự phục vụ, tính tự lập... cho trẻ thông qua hoạt động hay trong sinh hoạt hàng ngày tạo thói quen nề nếp cho trẻ bằng cách phụ giúp cô những việc vừa sức, tạo thói quen tự phục vụ cho trẻ, tạo cơ hội cho trẻ phát triển kỹ năng sống mọi lúc mọi nơi, trẻ học mà chơi, chơi mà học, vừa học vừa thực hành. Bên cạnh đó, bản thân tôi cũng xác định được chính xác khả năng của trẻ, biết cách tạo môi trường phù hợp, biết xây dựng kế hoạch cụ thể rỏ ràng, nắm bắt được tâm tư và khả năng của mỗi trẻ ở lớp mình để xây dựng kế hoạch phù hợp. Đồng thời, nhờ có sự hỗ trợ của phụ huynh cùng chung tay giáo dục giúp các em phát triển kỹ năng sống thông qua đó góp phần giúp trẻ phát triển một cách toàn diện. 2. Lợi ích kinh tế - xã hội có thể thu được do áp dụng sáng kiến: Qua một thời gian áp dụng những biện pháp trên, cùng với sự chỉ đạo của ban giám hiệu nhà trường sự hỗ trợ góp ý của các bạn đồng nghiệp trong các nhóm lớp, trong trường qua các buổi dự giờ. Lớp học của tôi đã thu hoạch được những kết quả như sau: Về mặt kinh tế: Khi thực hiện sáng kiến này tôi còn được nâng cao năng lực chuyên môn của bản thân, tiết kiệm được về mặt thời gian. Tôi biết cách chia sẽ trong các buổi sinh hoạt theo hướng nghiên cứu bài học của khối Nhà Trẻ. Về lợi ích xã hội: Nâng cao chất lượng trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Tạo được lòng tin với phụ huynh, tạo lập uy tình cho bản thân, tạo mối quan hệ tốt giữa phụ huynh với giáo viên, vung đắp lòng tin của phụ huynh với ngành giáo dục mầm non. Về phía nhà trường: Thì tạo điều kiện cho các giáo viên học hỏi, trao dồi kinh nghiệm lấn nhau, góp phần nâng cao tay nghề kinh nghiệm trong giảng dạy và chăm sóc trẻ. Đối với giáo viên: Nắm chắc nội dung phương pháp tổ chức các hoạt động phát triển kỹ năng sống cho trẻ. Có nhiều kinh nghiệm trong việc hướng dẫn trẻ khả năng tự phụ vụ nhằm nâng cao phát triển kỹ năng sống cho trẻ nhà trẻ 24-36
6. tháng. Nắm được đặc điểm tâm sinh lý khả năng vận động, kỹ năng tự phục vụ, kỹ năng sống của trẻ trong độ tuổi 24-36 tháng. Đối với phụ huynh: Phụ huynh được tuyên truyền về các kiến thức về kỹ năng sống cho trẻ tại gia đình nên rất hào hứng phấn khởi thường xuyên rèn luyện cho trẻ tại gia đình. Đối với trẻ: Qua một thời gian áp dụng những biện pháp trên tôi thấy trẻ lớp tôi mạnh dạn tự tin hơn trong các hoạt động. . . Biết tự chăm sóc bản thân, tự phục vụ bản thân và giúp đỡ cô được những việc vừa sức. Biết thể hiện tình cảm giao lưu giữa bạn bè giữa trẻ và cô, thích chơi cùng bạn và biết được nhiệm vụ của mình trong sinh hoạt ở lớp, có thái độ tự giác tích cực tham gia các hoạt động hằng ngày ở lớp, tự phục vụ và biết giúp đỡ bạn bè, cô giáo. Thu được kết quả cuối năm học 2023 – 2024 như sau: Đạt yêu Không đạt Sĩ số Tốt Khá Kỹ năng cầu yêu cầu Kỹ năng giao tiếp 20 8 (40%) 7 (35%) 5 (25%) 0 (0%) Kỹ năng chia sẻ với 20 7 (35%) 8 (40%) 5 (25%) 0(0%) bạn Kỹ năng thích tò mò 20 10 (50%) 6 (30%) 4 (20%) 0 (0%) ham học hỏi Kỹ năng tự phục vụ 20 11 (55%) 4 (20%) 5 (25%) 0 (0%) 2. Phạm vi ảnh hưởng: 2.1. Ứng dụng trong cơ quan, đơn vị, địa phương: Các biện pháp nêu trên áp dụng tại đơn vị trường mầm non Hoa Lan rất khả thi, phù hợp với tất cả các giáo viên khối nhà trẻ của trường, đạt được nhiều kết quả rất tích cực. 2.2. Ứng dụng hoặc đã chuyển giao ứng dụng ngoài phạm vi cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh: Với sáng kiến của tôi đã được cô Nguyễn Thị Sa giáo viên lớp nhà trẻ, Trường mầm non Mỹ Thuận, xã Mỹ Thuận, huyện Bình Tân áp dụng vào việc Tích hợp lồng ghép giáo dục kỹ năng sống trong các hoạt động dạy trẻ ở lớp. Dạy trẻ kỹ năng giao tiếp ứng xử, trong giờ đón trẻ, dạy trẻ kỹ năng sống vào tiết dạy và thông qua hoạt động vui chơi để tạo cơ hội cho trẻ được trải nghiệm qua vai chơi khác nhau đã thành công và chia sẽ với các bạn đồng nghiệp trong trường cùng áp dụng và đạt hiệu quả cao với kết quả đạt được trong năm học 2023 – 2024 như sau:
7. Sĩ Tháng 9 năm 2023 Tháng 5 năm 2024 Kỹ năng Không Không số Tốt Khá Đạt Tốt Khá Đạt đạt Đạt 1 3 2 11 2 1 9 1 Kỹ năng giao tiếp 15 (6,7 (20 (13, (73, (13, (6,7 (60%) (6,7%) %) %) 3%) 3%) 3%) %) Kỹ năng chia sẻ 1 2 1 11 9 3 1 2 15 (6,7 (13, (6,7 (73,3% (60 (20 (6,7 (13,3% với bạn %) 3%) %) ) %) %) %) ) Kỹ năng thích tò 2 4 3 13 2 0 6 0 15 (13, (26, (20 (86, (13, (0% (40%) (0%) mò ham học hỏi 3%) 7%) %) 7%) 3%) ) 3 2 4 10 4 1 Kỹ năng tự phục 6 0 15 (20 (13, (26, (66, (26, (6,7 (40%) (0%) vụ %) 3%) 7%) 6%) 7%) %) Ngoài ra, biện pháp cũng đã được đăng lên cổng thông tin điện tử của nhà trường để các đồng nghiệp trong và ngoài thị xã tham khảo và áp dụng. 2.3. Ứng dụng hoặc đã chuyển giao ứng dụng ngoài phạm vi cơ quan, đơn vị, địa phương ngoài tỉnh: Chưa triển khai C. Khả năng mở rộng phạm vi ảnh hưởng, tiềm năng khai thác hiệu quả của sáng kiến, đề tài Với những biện pháp như trên, tôi đã thực hiện trong năm học vừa qua và mang lại hiệu quả rất tích cực. Bản thân tôi cũng đã chia sẻ với các trường bạn trong thị xã Bình Minh và một số trường bạn trong địa bàn tỉnh Vĩnh Long đã vận dụng và đạt hiệu quả cao, qua đó đã góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc và giáo dục trẻ. Người báo cáo sáng kiến/đề tài Nguyễn Thị Thùy Khanh Xác nhận của Hiệu trưởng Trường Mầm Non Hoa Lan Nguyễn Thị Hồng Lam
8. UBND THỊ XÃ BÌNH MINH CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM TRƯỜNG MN HOA LAN Độc lập – Tự do – Hạnh phúc GIẤY CHỨNG NHẬN SÁNG KIẾN HIỆU TRƯỞNG TRƯỜNG MẦM NON HOA LAN Chứng nhận Bà: Nguyễn Thị Thùy Khanh, Giáo viên Trường Mầm Non Hoa Lan, xã Thuận An, thị xã Bình Minh Là tác giả của sáng kiến: “Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 24- 36 tháng tuổi” Số: ../ QĐ-MNHL Thuận An, ngày . tháng 05 năm 2024 HIỆU TRƯỞNG Nguyễn Thị Hồng Lam
9. Giấy chứng nhận sáng kiến số: ./ QĐ-MNHL 1. Tóm tắt nội dung sáng kiến: Kỹ năng sống của trẻ bao gồm rất nhiều kỹ năng: Kỹ năng giao tiếp ứng xử, kỹ năng chia sẻ với bạn, kỹ năng lao động tự phục vụ, tính tự lập... Trẻ 24 - 36 tháng tuổi với khả năng tiếp thu, nhận thức, trẻ dễ nhớ mau quên. Việc dạy kỹ năng sống cho trẻ là bước đầu trang bị cho trẻ những hành trang kiến thức về cuộc sống, những kĩ năng sống sao cho phù hợp với nhân cách chọn người, với cuộc sống xung quanh trẻ. Nhưng thực tế cho thấy những biện pháp giáo dục kỹ năng sống đang áp dụng của một bộ phận không nhỏ phụ huynh và giáo viên vẫn còn nhiều hạn chế, với tâm lý sợ trẻ làm sai, không làm được hay làm hộ trẻ, một số phụ huynh không đủ kiên nhẫn trong việc giải thích và hướng dẫn trẻ gỉải quyết những tình huống bất ngờ xảy ra trong cuộc sống ... đã phần nào làm mất đi những cơ hội hình thành những kỹ năng sống tốt ở trẻ. Vậy làm thế nào để trẻ mầm non có được những kỹ năng sống tốt chủ động ứng phó với những tình huống trong thực tế. Trong năm học 2023 – 2024 tôi được phân công dạy lớp nhà trẻ 24 - 36 tháng tuổi, lớp tôi có tổng cộng 20 trẻ theo khảo sát đầu năm của tôi như sau: Đạt yêu Không đạt Sĩ số Tốt Khá Kỹ năng cầu yêu cầu Kỹ năng giao tiếp 20 5 (25%) 4 (20%) 6 (30%) 5 (25%) Kỹ năng chia sẻ với 20 6 (30%) 5 (25%) 5 (25%) 4 (20%) bạn Kỹ năng thích tò mò 20 6 (30%) 4 (20%) 6 (30%) 4 (20%) ham học hỏi Kỹ năng tự phục vụ 20 4 (20%) 5 (25%) 5 (25%) 6 (30%)
10. Nhằm tìm ra các biện pháp phù hợp giúp trẻ có những kĩ năng sống cần thiết trong cuộc sống, góp phần nâng cao giáo dục toàn diện cho trẻ đồng thời giúp phụ huynh hiểu rõ hơn về tầm quan trọng của việc dạy trẻ kỹ năng sống. Là giáo viên người trực tiếp thực hiện công tác chăm sóc và giáo dục trẻ tôi luôn suy nghĩ làm thế nào để giáo dục uốn nắn trẻ những hành vi đúng, cách cư xử lịch sự văn minh chính vì vậy tôi đã mạnh dạn chọn đề tài: “Một số biện pháp rèn kỹ năng sống cho trẻ 24- 36 tháng tuổi” *Những biện pháp thực hiện đề tài. Biện pháp 1: Xác định nội dung của những kỹ năng sống cơ bản cần dạy trẻ Muốn trẻ có một kỹ năng sống tốt thì điều đầu tiên mà giáo viên cần làm là xác định những kỹ năng cơ bản cần dạy cho trẻ, từ đó đưa ra những yêu cầu hợp lý với khả năng nhận thức của trẻ. Sau đây là những kỹ năng cơ bản tôi đã dạy cho trẻ nhà trẻ lớp tôi. Kỹ năng giao tiếp ứng xử: Đây là một trong những kĩ năng sống cần thiết cho trẻ nhất, khi trẻ đến trường mầm non để có thể tự tin, được yêu mến và được hòa nhập với bạn. Ví dụ: Dạy trẻ biết chào hỏi cô giáo, ông bà, bố mẹ và người lớn tuổi; biết nói lời cảm ơn khi được nhận quà. Khi dạy trẻ kĩ năng này cô giáo là tấm gương cho trẻ học tập, không nên quát mắng trẻ khi trẻ quên hoặc làm sai vì trẻ còn nhỏ, khả năng nhận thức còn hạn chế. Kỹ năng chia sẻ với bạn khi chơi: Bằng các trò chơi, câu chuyện, bài hát, tình huống thực tế, giáo viên giúp trẻ học cách cùng làm việc với bạn, đây là một công việc không nhỏ đối với trẻ lứa tuổi này. Kĩ năng sẽ giúp trẻ biết cảm thông chia sẻ và chơi thân thiện cùng với bạn. Ví dụ: Một bạn trong lớp đến mang theo một gói kẹo, khi vào lớp thấy các bạn đang chơi trẻ chạy lại khoe với bạn chia cho mỗi bạn một cái. Kỹ năng thích tò mò, ham học hỏi, khả năng thấu hiểu: Đây là một trong những kỹ năng quan trọng nhất cần có ở trẻ vào giai đoạn này thích được học hỏi, tìm hiểu mọi thứ xung quanh mình giúp trẻ tiếp thu kiến thức, kinh nghiệm sống trong tương lai. Ví dụ: Khi có đồ chơi mới trẻ thích khám phá bằng cách tháo, nắp chúng theo sự hướng dẫn của cô giáo từ đó trẻ ham học hỏi và hiểu được cách thức sử dụng đồ chơi đó.
11. Kỹ năng tự phục vụ: đây là một kỹ năng quan trọng và cần thiết cho sự phát triển toàn diên của trẻ, đặt biệt là trẻ 24 – 36 tháng tuổi để làm hành trang cho sự phát triển toàn diện của trẻ sau này. Ví dụ: Trẻ tự mặc quần áo, tự xúc cơm ăn, biết cất dọn đồ dùng cá nhân Ngoài ra tôi đã dạy trẻ nghi thức văn hóa trong ăn uống qua đó dạy trẻ kỹ năng lao động tự phục vụ, rèn tính tự lập như: Biết tự rửa tay sạch sẽ trước khi ăn, chỉ ăn uống tại bàn ăn, biết mời trước khi ăn, cất đúng chỗ bát, ca, thìa ngồi ngay ngắn, ăn hết suất khi ăn không nói chuyện, nhai nhẹ nhàng không phát ra tiếng. Không làm ảnh hưởng đến người xung quanh, hoặc tự lấy nước uống, tự đi dép, đội mũ khi ra ngoài nắng, tự đi vệ sinh . Biện pháp 2: Tích hợp lồng ghép giáo dục kỹ năng sống trong các hoạt động Các hoạt động hàng ngày là cơ hội lí tưởng để giáo viên lồng ghép nội dung giáo dục kỹ năng sống một cách tự nhiên và hiệu quả. 1. Hoạt động đón trẻ và trò chuyện đầu giờ Những kỹ năng chính mà cô cần phải dạy trẻ trong hoạt động này chính là kỹ năng giao tiếp ứng xử, trong giờ đón trẻ cô tạo cơ hội cho trẻ được giao tiếp ứng xử, trong khi giao tiếp cô giúp trẻ nhận ra những quy tắc trong giao tiếp. Ví dụ: Khi trẻ đến lớp trẻ biết chào cô và chào ông bà, bố mẹ. Hơn thế trong hoạt động đón trẻ dựa vào tình huống cụ thể cô còn có thể dạy trẻ biết quan tâm, chia sẻ và thể hiện cảm xúc cho phù hợp từng hoàn cảnh. Ví dụ: Trong giờ giáo dục âm nhạc: Dạy trẻ hát bài “ Rửa mặt như mèo”. Qua bài hát này cô giáo dục trẻ thói quen tự vệ sinh thân thể sạch sẽ. Qua sự gợi ý của cô trẻ sẽ dần hình thành thói quen biết quan tâm, chia sẻ đến người khác. Trẻ còn có thể giúp bạn biết bày tỏ thái độ cảm thông với bạn qua lời nói, hành động. 2. Dạy trẻ kỹ năng sống thông qua hoạt động chơi tập có chủ định Để việc lồng ghép dạy trẻ kỹ năng sống vào tiết dạy đạt kết quả cao thì điều đầu tiên giáo viên cần làm là lựa chọn nội dung tích hợp phù hợp với nội dung bài dạy.