Giáo án môn Lịch sử Lớp 8 - Chương 2, Bài 3: Tình hình Đông Nam Á từ nửa sau thế kỷ 16 đến thế kỷ 19

Nội dung tài liệu: Giáo án môn Lịch sử Lớp 8 - Chương 2, Bài 3: Tình hình Đông Nam Á từ nửa sau thế kỷ 16 đến thế kỷ 19

1. - Năm 1511, Bồ Đào Nha đánh chiếm vương quốc Ma-lắc-ca, làm chủ cửa ngõ đi từ Ấn Độ Dương vào vùng biển Đông. Sự kiện này đã mở đầu quá trình xâm chiếm, áp đặt sự thống trị, biến các nước Đông Nam Á thành thuộc địa của thực dân phương Tây. 2. Tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa – xã hội của các nước Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây a) Mục tiêu: - Tìm hiểu lịch sử: Biết khai thác tư liệu 3.4,5,6 - Nhận thức và tư duy lịch sử: Trình bày được những nét chính về chính sách cai trị, chính sách kinh tế, nhận thức được chính sách “ngu dân”của chính quyền thực dân đối với nhân dân thuộc địa. - Tự học: HS tự nghiên cứu thông tin SGK - Giao tiếp và hợp tác: làm việc nhóm để hoàn thành nhiệm vụ được giao. b) Nội dung: GV: tổ chức HS làm việc theo nhóm HS đọc thông tin trong SGK, quan sát hình ảnh, làm việc nhóm để thực hiện các nhiệm vụ c) Sản phẩm: HS chỉ ra được những nét nổi bật về tình hình chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của các nước Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây d) Tổ chức thực hiện B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) - HS đọc thông tin trong SGK T.21, 22, 23, 24 kết hợp quan sát hình 3.4, 3.5, 3.6, 3.8 - GV chia nhóm lớp: 3 nhóm + Nhóm 1 những: Nêu những nét chính về tình hình chính trị Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây + Nhóm 2: Nêu nét chính về tình hình kinh tế Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây + Nhóm 3: Nêu những nét chính về tình hình xã hội, văn hóa Đông Nam Á dưới ách đô hộ của thực dân phương Tây B2: Thực hiện nhiệm vụ HS đọc SGK, suy nghĩ cá nhân và thảo luận luận nhóm. GV hướng dẫn, hỗ trợ các em thảo luận nhóm (nếu cần). B3: Báo cáo, thảo luận - Yêu cầu HS trả lời, yêu cầu đại diện nhóm trình bày. - Hướng dẫn HS trình bày, nhận xét (nếu cần). HS: Trả lời câu hỏi của GV. - Đại diện nhóm trình bày sản phẩm của nhóm. - HS các nhóm còn lại quan sát, theo dõi nhóm bạn trình bày và bổ sung cho nhóm bạn (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS. - Chuyển dẫn sang phần tiếp theo. a. Tình hình chính trị - Sau khi chiếm đóng, chính quyền thực dân chia một nước hoặc một vùng thuộc địa thành các đơn vị hành chính với những chính sách cai trị khác nhau. - Ở các quốc gia, triều đình phong kiến đã đầu hàng, phụ thuộc vào chính quyền thực dân.
2. - Bộ máy hành chính, quan chức thực dân cai trị trực tiếp ở trung ương và cử người bản xứ cai quản ở địa phương. b. Tình hình kinh tế - Chính quyền thực dân thực hiện chính sách cướp đoạt ruộng đất, đặc biệt là chế độ “cưỡng bức trồng trọt”. Nhiều đồn điền thực dân xuất hiện ở khắp các nước Đông Nam Á thời kì này. - Các ngành công nghiệp chế biến, sản xuất hàng tiêu dùng được chính quyền thực dân chủ trọng đầu tư. Hoạt động khai thác khoáng sản được đẩy mạnh. - Cùng với đó là hệ thống đường sắt, đường bộ, bến cảng được xây dựng nhằm phục vụ cho các chương trình khai thác thuộc địa. c. Tình hình xã hội, văn hoá - Phá vỡ trật tự xã hội truyền thống. Một nền thống trị mới, mang đậm màu sắc kì thị chủng tộc và “ngu dân” được áp đặt. - Xã hội có nhiều thay đổi: Các giai cấp cũ vẫn tồn tại nhưng bị phân hoá, một số tầng lớp mới xuất hiện( tư sản dân tộc, trí thức mới, tiểu tư sản, công nhân) bắt đầu tham gia vào các hoạt động đấu tranh giành độc lập. - Tình hình văn hoá cũng có nhiều thay đổi: Văn hóa phương Tây du nhập vào , nhiều công trình kiến trúc, nghệ thuật mang phong cách châu Âu xuất hiện, tôn giáo, luật pháp, giáo dục phương Tây được truyền bá vào khu vực với mục đích chính là để phục vụ nền cai trị của thực dân. 3. Cuộc đấu tranh chống ách đô hộ của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á từ cuối thế kỉ XVI đến thế kỉ XIX a) Mục tiêu: - Tìm hiểu lịch sử: Biết cách khai thác tư liệu 3.9, đọc hiểu tư liệu 3.10. - Nhận thức và tư duy lịch sử: Trình bày đc những cuộc đấu tranh chống thực dân phương Tây ở Đông Nam Á. - Tự học, tự nghiên cứu: HS tự nghiên cứu thông tin phần 3, tư liệu 3.9,10 để trả lời câu hỏi của GV. b) Nội dung: GV: HS làm việc cá nhân HS đọc thông tin trong SGK, quan sát hình ảnh để thực hiện các nhiệm vụ c) Sản phẩm: HS chỉ ra được những nét chính về cuộc đấu tranh chống thực dân phương Tây ở Đông Nam Á d) Tổ chức thực hiện B1: Chuyển giao nhiệm vụ (GV) - HS đọc thông tin trong SGK T.24, 25 kết hợp quan sát hình 3.9 và trả lời câu hỏi: Cuộc đấu tranh chống lại ách đô hộ của thực dân phương Tây ở Đông Nam Á đã diễn ra như thế nào? B2: Thực hiện nhiệm vụ HS đọc SGK, suy nghĩ cá nhân GV hướng dẫn, hỗ trợ các em (nếu cần). B3: Báo cáo, thảo luận GV: Yêu cầu HS trả lời, yêu cầu HS trình bày. - Hướng dẫn HS trình bày, nhận xét (nếu cần). - HS trình bày sản phẩm
3. - HS còn lại quan sát, theo dõi bạn trình bày và bổ sung cho bạn (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định (GV) - Nhận xét về thái độ học tập & sản phẩm học tập của HS. - Chuyển dẫn sang phần tiếp theo. - Quá trình đấu tranh chống thực dân phương Tây ở các nước Đông Nam Á tuy khác nhau về thời điểm và hình thức đấu tranh nhưng đều cùng mục đích chống lại ách cai trị bất công của chế độ thực dân. - Vào thế kỉ XVII, nhân dân trên quần đảo Ban-đa (In-đô-nê-xi-a) đã vùng lên chống lại chính sách độc quyền cây hương liệu của công ty Đông Ấn Hà Lan. - Đến đầu thế kỉ XIX, cuộc khởi nghĩa của Hoàng tử Đi-pô-nê-gô-rô (Diponegoro) ở Gia- va (In-đô-nê-xi-a) đã làm rung chuyển chế độ cai trị của thực dân Hà Lan. - Ở Việt Nam, sau khi thực dân Pháp đánh chiếm Nam Kỳ (1959 – 1967), làn sóng đấu tranh chống Pháp diễn ra quyết liệt, tiêu biểu là các cuộc khởi nghĩa của Trương Định (1862 – 1864), Nguyễn Trung Trực (1861 – 1868),... - Cũng trong suốt thế kỉ XIX, thực dân Anh vấp phải cuộc kháng chiến quyết liệt của nhân dân Mi-an-ma qua ba cuộc chiến tranh từ năm 1824 đến năm 1885. Sau khi Mi-an-ma trở thành một tỉnh của Ấn Độ thuộc Anh, nhân dân Mi-an-ma tiến hành chiến tranh du kích trên toàn quốc. Phong trào chỉ tạm lắng xuống sau năm 1896. Hoạt động 3: LUYỆN TẬP a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức của bài học vào việc làm bài tập cụ thể b) Nội dung: HS suy nghĩ cá nhân làm bài tập của GV giao c) Sản phẩm: Câu 1 2 3 4 5 Đáp án C A A C A Câu 6 7 8 9 10 Đáp án D C A D A d) Tổ chức thực hiện B1: Chuyển giao nhiệm vụ: Giáo viên giao bài tập cho HS Câu 1. Vì sao Đông Nam Á trở thành mục tiêu xâm lược của các nước tư bản phương Tây? A. Đông Nam Á có vị trí địa lí quan trọng B. Giàu tài nguyên khoáng sản C. Cả hai đáp án trên đều đúng D. Đông Nam Á là nơi đông dân Câu 2. Thực dân Pháp hoàn thành việc xâm chiếm các nước Đông Dương vào thời gian nào? A. Cuối thế kỉ XIX B. Thế kỉ XVI C. Giữa thế kỉ XIX D. Đầu thế kỉ XIX Câu 3. Giữa thế kỉ XIX, sau khi hoàn thành xâm chiếm một phần Mã Lai và Miến Điện, thực dân Anh bắt đầu xâm nhập vào? A. Xiêm B. Mi-an-ma C. Phi-lip-pin D. Miến Điện Câu 4. Đến cuối thế kỉ XIX, nước nào là quốc gia duy nhất ở Đông Nam Á giữ được độc lập? A. Mi-an-ma B. Phi-lip-pin C. Xiêm D. Việt Nam Câu 5. Các nước thực dân phương Tây đã thực hiện chính sách gì ở một số nước Đông Nam Á? A. Chính sách “chia để trị” B. Chính sách độc quyền C. Cả hai đáp án trên đều đúng D. Du nhập Thiên Chúa giáo vào các nước Đông Nam Á Câu 6. “Chia để trị” là một chính sách như thế nào?
4. A. Là việc dùng nhiều biện pháp chia rẽ khác nhau B. Các nước thực dân muốn: cắt đứt những mối liên hệ cơ bản, cần thiết của nước thuộc địa trên nhiều phương diện C. Làm giảm dần và đi đến xóa bỏ ý chí đấu tranh giành độc lập, thống nhất đất nước của nhân dân thuộc địa D. Cả ba đáp án trên đều đúng Câu 7. Một bộ phận quý tộc, lãnh chúa phong kiến giàu có, câu kết với ai để bóc lột nông dân. A. Vua chúa B. Công nhân C. Thực dân D. Quan lại Câu 8. Chính sách cai trị hà khắc của chủ nghĩa thực dân ở Đông Nam Á đã khiến mâu thuẫn nào phát triển gay gắt? A. Mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc thuộc địa với chủ nghĩa thực dân B. Mâu thuẫn giữa nhân dân với quan lại C. Mâu thuẫn giữa địa chủ và nô lệ D. Cả ba đáp án trên đều đúng Câu 9. Khởi nghĩa Nô-va-lét được diễn ra vào năm? A. 1825 B. 1826 C. 1824 D. 1823 Câu 10. Nhân dân các nước Đông Nam Á phản ứng ra sao khi thực dân phương Tây xâm nhập và xâm lược? A. Vùng dậy đấu tranh mạnh mẽ để bảo vệ đất nước B. Tỏ ra đầu hàng C. Giữ thái độ hòa hoãn D. Hợp tác với thực dân phương Tây B2: Thực hiện nhiệm vụ - HS xác định yêu cầu của đề bài và suy nghĩ cá nhân để làm bài tập - GV hướng dẫn cho HS tìm hiểu đề và làm bài tập B3: Báo cáo, thảo luận - GV yêu cầu HS trình bày sản phẩm của mình. - HS trình bày, theo dõi, nhận xét, đánh giá và bổ sung cho bài của bạn (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét bài làm của HS. Hoạt động 4: VẬN DỤNG a) Mục tiêu: Vận dụng kiến thức của bài học vào trong thực tiễn cuộc sống b) Nội dung: GV giao nhiệm vụ, HS thực hiện nhiệm vụ. c) Sản phẩm: Những khả năng vận dụng của học sinh d) Tổ chức thực hiện B1: Chuyển giao nhiệm vụ: (GV giao bài tập) Sưu tầm tư liệu về quá trình xâm nhập của các nước thực dân phương Tây vào Đông Nam Á. Giới thiệu những tư liệu đó với thầy cô và bạn học. B2: Thực hiện nhiệm vụ: HS đọc và xác định yêu cầu của bài tập. B3: Báo cáo, thảo luận - GV hướng dẫn các em trả lời câu hỏi bài tập vận dụng - HS đưa ra câu trả lời - Những HS còn lại lắng nghe, theo dõi, quan sát và nhận xét, bổ sung câu trả lời của bạn (nếu cần). B4: Kết luận, nhận định (GV)
5. - Nhận xét ý thức làm bài của HS, nhắc nhở những HS không nộp bài hoặc nộp bài không đúng qui định (nếu có). - Dặn dò HS những nội dung cần học ở nhà và chuẩn bị cho bài học sau.